Klimaatverandering gaat sneller dan gedacht en de bouw- en vastgoedsector staat voor grote uitdagingen. Dutch Green Building Council (DGBC) zet zich in om de gebouwde omgeving snel toekomstbestendig te maken. Samen met partners zoals AlterA Vastgoed doet de stichting dit vanuit een brede kijk op verduurzaming. “Zodat we het in één keer goed doen voor mens, milieu en omgeving.”
Annemarie van Doorn
Directeur van DGBC
Jaap van der Bijl
CEO AlterA
Hoosbuien, droogte, hitte, vrieskou en milieubelastende CO2-uitstoot. Het klimaat verandert sneller dan we dachten. Om hierop in te spelen krijgt de bouw- en vastgoedsector te maken met fors strengere wet- en regelgeving. “Er komt steeds meer aandacht voor verduurzaming, zowel op maatschappelijk en sociaal als op milieugebied”, zegt Annemarie van Doorn, directeur van DGBC: de landelijke, maatschappelijke organisatie die zich richt op het verduurzamen van de gebouwde omgeving. “Waar het eerst nog alleen de regels van de overheid waren, zie je dat de hele keten er nu om vraagt. Ook pensioenfondsen zijn kritischer op hun investeringen en willen meer duurzame portefeuilles voor hun beleggers.”
Urgentie enorm en grote stappen nodig
En dat is goed, want de urgentie is enorm. “Bijna veertig procent van het energiegebruik en de CO2-uitstoot in Nederland komt van onze gebouwde omgeving”, vertelt de directeur van de stichting die het internationale keurmerk BREEAM-NL doorontwikkelde om de duurzaamheidsprestaties van gebouwen en gebieden in de breedte te beoordelen.
“Dat is gigantisch veel. Daarom heeft de overheid bepaald dat elk kantoorgebouw per 1 januari 2023 minimaal energielabel C moet hebben. Maar ons gaat dat nog niet hard genoeg, we moeten opgaven combineren. We zien dat het anders moet en ook anders kan. Dus als we met elkaar grote stappen zetten, dan kunnen we een belangrijk aandeel leveren. Als stichting hebben we een faciliterende, toezichthoudende en leidende rol hierin. Want samenwerken is belangrijk.”
Wat kan een beheerder doen om zijn gebouw zo prettig en duurzaam mogelijk te laten zijn voor mens, milieu en omgeving? Dat zou het uitgangspunt voor iedere verduurzaming moeten zijn. “Reductie van twee derde van het energiegebruik in gebouwen is nu het belangrijkste. Dan voldoet je gebouw aan onze Paris Proof norm. Wat er daarna dan nog aan energie nodig is, kan je duurzaam opwekken. Maar bij uitstoot en klimaatverandering is het ook belangrijk om te kijken met welke bouwmaterialen en welk proces een gebouw is gebouwd. Daarnaast moeten we gebouwen aanpassen aan de klimaatverandering, dit noemen we klimaatadaptief. Maar we kijken ook naar de sociale kant van verduurzaming. Denk aan zorg voor de omgeving, elkaar ontmoeten in de wijk, investeren in de gebiedsomgeving en het welzijn van mensen.”
Van financiële gedrevenheid naar intrinsieke motivatie
Gelukkig ziet DGBC het duurzaamheidsbewustzijn groeien. “We zien langzaamaan de financiële gedrevenheid en het kortetermijndenken veranderen in een intrinsieke motivatie. Steeds meer DGBC-partners worden zich bewust van de invloed die ze hebben op hun eigen omgeving en nemen hier hun verantwoordelijkheid voor. Ze kijken hoe ze hun voetafdruk kunnen verlagen, zowel op sociaal als op groen gebied. Ze kunnen iets bijdragen, dus willen ze dat ook. Het geeft ook veel voldoening, want hoe gaaf is het om zo’n positieve uitwerking op je omgeving te hebben? Deze koplopers zijn bereid om echte stappen te zetten. De uitdaging is nu hoe we het peloton meekrijgen.”
Die uitdaging geldt in geen geval voor vastgoedbelegger AlterA Vastgoed. Als DGBC-partner doet ze er alles aan om de portefeuille nu al te laten voldoen aan alle doelstellingen van 2050. “Niet omdat het moet, maar omdat het kan én we dat graag willen”, legt CEO Jaap van der Bijl uit. Voor het 3e jaar op rij is de vastgoedbelegger dan ook door GRESB benchmark uitgeroepen tot meest duurzame woningfonds ter wereld. “Een goede meetlat en mooie erkenning”, oordeelt de directeur van de koploper op het gebied van Environmental, Social en Governance (ESG), “maar we doen het niet voor de medailles. We doen het om voordelen te behalen voor bewoners, beleggers en de samenleving als geheel.”
Commitment ‘Paris Proof’ nog een stap verder
Om dit nog een stapje harder te laten gaan dan de overheid vraagt, zijn er inmiddels stevige ambities vastgelegd in het commitment ‘Paris Proof’. Voor 2040 willen partners van DGBC het energiegebruik van de gebouwde omgeving met twee derde verlaagd hebben en geen CO2 meer uitstoten. Maar voor AlterA Vastgoed betekent verduurzaming nog veel meer dan dat. “Het gaat om vooruitdenken én doen op een veel breder vlak”, legt Van der Bijl uit. “Hoe zorgen we ervoor dat mensen er prettig kunnen wonen en zelf ook meedoen met duurzaamheid? Welk effect heeft een gebouw op mens, milieu en omgeving? Hoe past het in de omgeving? Hoe maken we woningen bestendig voor alle klimaatveranderingen?”
Vragen die veel verder gaan dan energiebesparing. Mooi voorbeeld hiervan is het project Zaanse Helden waarbij AlterA Vastgoed samen met de gemeente en de woningcorporatie een inclusieve gemeenschap creëert. “Met 356 energiezuinige appartementen in de particuliere huursector die uitstekend aansluiten op de natuurlijke omgeving rondom de oude molen. Met redelijke huren, natuurlijke schaduwwerking en gemiddeld 76 m2 woonruimte vullen deze woningen het sociale huuraanbod mooi aan voor jong en oud. We noemen dat ‘built to rent’: aan de woningvoorraad voegen we huurwoningen toe die kwalitatief, betaalbaar en duurzaam zijn.”
Sociale cohesie en fijne ontmoetingsplekken in de wijk
Het sociale aspect is daarbij een belangrijk speerpunt. “Hoe zorgen we voor sociale cohesie en fijne ontmoetingsplekken in de wijk? Dat is iets waar we ook naar kijken, bijvoorbeeld door te investeren in wijkwinkelcentra, minibiebs, klusbussen, daktuinen en energiecoaches. Voor wie doen we het eigenlijk? Dat is onze manier van denken. We merken dat dit ons veel meer zingeving geeft en dat het inmiddels in ons DNA verweven zit. Waarom zouden we extra risico lopen door de voordelen uit te stellen? Waarom wachten als wij het nu al naar ons toe kunnen trekken? Liever nemen wij die tijd nu. Dat geeft bovendien zekerheid, voorspelbaarheid en helderheid voor de belegger.”