“Steeds meer mensen kiezen vaker voor plantaardige voeding. Dat kan zijn vanwege zorgen om het klimaat, verlies van biodiversiteit, dierenwelzijn of gezondheid”, vertelt Siska Pottie, Secretary General van de European Alliance for plant-based food (EAPF). Volgens EAPF is de transitie naar een plantaardiger voedselsysteem hard nodig: “We lopen tegen de grenzen aan van onze planeet.”
Waarom is de transitie naar meer plantaardige voeding noodzakelijk?
“Ons huidige voedselsysteem, dat voornamelijk gefocust is op dierlijke productie, is een van de drijvende krachten achter veel problemen zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en uitputting van grond. Ook wordt droogte een steeds groter probleem. Voor één kilo rundvlees is ongeveer negen keer meer water nodig als voor één kilo graan.
Maar de productie van die dierlijke eiwitten is grondstof intensief en belastend voor het milieu. Bijna 80 procent van de totale landbouwgrond wordt gebruikt voor veevoer en veeteelt, maar dat levert minder dan 20 procent van de wereldwijde voedselcalorieën op. Heel inefficiënt dus. Daarom ligt het voor de hand om meer gewassen te telen die niet voor diervoer, maar direct voor menselijke consumptie bestemd zijn.”
Welke veranderingen zijn hiervoor nodig in de landbouw?
“Het is belangrijk dat we meer variatie aan plantaardige gewassen gaan telen met een hoog eiwitgehalte, zoals peulvruchten. Daarmee maakt Nederland zich ook minder afhankelijk van de wereldmarkt. De EU is voor productie van diervoeder afhankelijk van de jaarlijkse invoer van 32 miljoen ton gewassen. De oorlog in Oekraïne heeft de kwetsbaarheid in dat systeem blootgelegd. Door meer gewassen te telen die mensen direct kunnen eten dragen we bij aan de voedselzekerheid en aan een toekomstbestendige EU-landbouwsector. Dat is beter voor de natuur, beter voor de gezondheid en levert de boer een beter inkomen op.”
Zijn plantaardige producten een volwaardig alternatief voor dierlijke producten?
“De meeste plantaardige producten hebben van nature een laag gehalte aan verzadigde vetten, ze bevatten in tegenstelling tot vlees ook veel essentiële voedingsvezels en geen cholesterol. Om de producten nog voedzamer te maken worden ze vaak verrijkt met vitamine D, vitamine B12, calcium en soms met ijzer. Daarnaast zet de industrie in op research en innovatie om de producten verder te optimaliseren op het vlak van textuur, smaak, nutritionele samenstelling en gebruiksgemak. Hoe meer keus en hoe goedkoper de producten worden, hoe toegankelijker ze worden voor iedereen. De plantaardige alternatieven laten de flexitariërs toe om op een eenvoudige manier steeds meer plantaardige voeding te introduceren in hun dieet.”
Wat is er nodig om de transitie naar meer plantaardig voedselsysteem succesvol te maken?
“De vraag naar plantaardige voeding neemt gestaag toe, maar er is wel een beleid nodig om de overgang te ondersteunen en te versnellen. Het huidige Europese landbouw en voedingsbeleid, bevoordeelt en ondersteunt voornamelijk de dierlijke productie biedt een uitdagender speelveld voor de plantaardige producten en innovaties. De bestaande hindernissen in de wetgeving moeten worden weggewerkt. EAPF ijvert voor een eerlijk speelveld voor de plantaardige voeding. Voorts dient men nationale doelen op te stellen die zich richten op een beter evenwicht tussen plantaardige en dierlijke inname. En met concrete acties kunnen we die doelen bereiken.
Zoals door met promotie en educatie, aanpassingen in de nationale voedingsaanbevelingen, door plantaardige voeding aan te bieden in publieke instellingen en door plantaardige melk te introduceren in de EU-gefinancierde schoolmelkprogramma’s. Tenslotte is het een vereiste dat de transitie in de landbouw naar de productie van meer plantaardige voedingsgewassen in Europa ondersteund wordt met technologie en research, zodat vraag en aanbod optimaal op elkaar kunnen afgestemd worden.”