De Nederlandse land- en tuinbouw bevindt zich op een keerpunt. De ‘wereldkampioen voedselproductie’ kampt met de indringende vraag: hoe voeden we (mondiaal) alle monden en verminderen we gelijktijdig de impact op milieu en klimaat?
Landbouwminister Carola Schouten wijst de weg in de recente beleidsvisie van LNV: Kringlooplandbouw. “Een richting die wij van harte onderschrijven”, zegt Mark van den Heuvel, algemeen directeur van Eurofins Agro in Wageningen.
De Nederlandse land- en tuinbouw loopt wereldwijd voorop bij het realiseren van een hoge output. Dé vraag voor de toekomst is: hoe efficiënt is die voedselproductie eigenlijk? Met andere woorden, hoeveel procent van de input wordt omgezet in consumeerbaar voedsel? Boeren en tuinders staan dan ook voor de grote uitdaging om hun productie te optimaliseren.
Eurofins Agro levert informatie aan de agrarische ondernemer om zijn gewaskwaliteit en opbrengst te optimaliseren en om water en nutriënten efficiënt te benutten. Het bedrijf is onderdeel van de internationale, beursgenoteerde laboratoriumorganisatie Eurofins Scientic, wereldwijd marktleider op het gebied van bio-analytische testen voor voeding, water, milieu en farmaceutische producten. De Wageningse tak is hét agrarische expertise centrum en timmert internationaal aan de weg.
Goede richting
“Landbouwminister Carola Schouten geeft de sector een duw in de goede richting”, zegt Van den Heuvel. Van den Heuvel heeft een achtergrond bij verschillende industriële productiebedrijven. Hij vergelijkt boeren en tuinders graag met de ‘procesoperators van de Nederlandse voedselfabriek’.
Stuur op basis van meetgegevens en optimaliseer op het geheel.
Zijn advies: “Knip de kringloop op in overzichtelijke stappen, stuur op basis van meetgegevens en optimaliseer op het geheel. Glastuinders hebben dat perfect begrepen. In de afgelopen tien jaar is dankzij hun systeemaanpak de productie in bijvoorbeeld de tomatenteelt met 30% gestegen. Zij steken met kop en schouders uit boven de rest van de wereld.”
Is deze ‘systeemaanpak’ ook mogelijk bij gewassen die in de grond worden geteeld en niet zijn afgedekt met een glazen kap? “Ja”, stelt Van den Heuvel overtuigd. “Procesoptimalisatie of kringlooplandbouw zorgt voor een betere benutting van nutriënten en daarmee voor een lagere milieubelasting. Essentiëel daarbij: het doen van metingen per productiestap. Alleen dan kun je bedrijfsmatig sturen.”
Nieuwe inzichten
De bodem is hét fundament onder de kringlooplandbouw. En waar menigeen de bodem typeert als black box, weet dr. Arjan Reijneveld, senior bodemspecialist en internationaal productmanager bij Eurofins Agro, steeds meer geheimen van de bodem bloot te leggen. Uit één enkel grondmonster kan het laboratorium tegenwoordig zowel de biologische als de chemische en fysische bodemkwaliteit weergeven.
“De unieke combinatie van uiterst moderne analysetechnieken, een enorme database met bodemgegevens uit Nederland, Europa en de rest van de wereld én een hoogwaardig chemisch referentielaboratorium, maakt dat we boeren en tuinders steeds nieuwe inzichten kunnen geven in hun bodem.”
Bemesten naar potentieel
Een nieuwe ontwikkeling waar Eurofins Agro aan werkt en die volgens Reijneveld uitstekend past in kringlooplandbouw is: bemesten naar opbrengstpotentieel.
“Bodemvruchtbaarheid vertalen we binnenkort in opbrengstpotentie. Boeren en tuinders kunnen dit gegeven als uitgangspunt nemen voor hun bemesting. Wie bemest naar potentie en vervolgens die opbrengst ook oogst, realiseert een maximale nutriëntenbenutting en voorkomt onnodige verliezen. Een meer evenwichtige kringloopbenadering kan ik niet bedenken.”
Hoewel nieuwe technieken zoals precisielandbouw, sensoren, satellieten en drones gaan helpen om elke productiestap te meten, begint de grote verandering toch bij de agrarische ondernemers zelf. “Zij moeten gaan denken in kringlopen en mineralenbenutting. Eurofins Agro ondersteunt hen daarbij door te zorgen voor actuele en betrouwbare sturingsinformatie in elke productiestap. Zodat de ondernemer kan optimaliseren. Alleen dan zorgt de systeemaanpak voor groei.”
Bekijk hier de video over kwaliteit van organische stof:
Bodem geeft geheimen prijs
De bodem is voor velen een black box. Moderne analysetechnieken leggen steeds meer informatie bloot. Dit biedt agrarische ondernemers en beleidsmakers nieuwe inzichten voor teelt- en klimaatdoelen.
De geschiedenis van grondonderzoek gaat terug tot 1928 toen professor Hudig, verbonden aan het Rijkslandbouw Proefstation in Groningen, begon met routinematige analyse van bodemmonsters. Nu, negentig jaar later, worden grondmonsters met moderne technieken geanalyseerd op een groot aantal parameters. “Hiermee kunnen we de bodemkwaliteit steeds verder opknippen in chemische, biologische en fysische kenmerken. Op elk van deze drie fronten hebben we de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling doorgemaakt”, zegt dr. Arjan Reijneveld, senior bodemspecialist bij Eurofins Agro en internationaal productmanager voor grondanalyses.
Meer dan bodemvruchtbaarheid
Na de succesvolle introductie van het wetenschappelijke model voor bemestingsadvies richt hij zich nu op de ontwikkeling van nieuwe parameters zoals de kwaliteit van de organische stof, de vitaliteit van het bodemleven en de hoeveelheid sporenelementen in relatie tot de humane gezondheid. “We zien dat bodemvraagstukken zich ontwikkelen van landbouwkundige bodemvruchtbaarheid naar maatschappelijke thema’s zoals CO2-vastlegging, berging van overtollig water en humane gezondheid. Financiële opbrengst voor de agrarische sector en oog voor de maatschappelijke relevantie van de bodem moeten samen gaan. En daar draagt Eurofins Agro aan bij met nieuwe kennis en inzicht.”
Kom meer te weten over bodemvruchtbaarheid deze video!