Ongeveer 3,9 procent van de Nederlandse bevolking identificeert zich niet met het geslacht dat geregistreerd werd bij de geboorte. Sommige mensen ontdekken dit al op heel jonge leeftijd en anderen komen er pas veel later achter. Deze ‘transgender personen’ hebben niet het gevoel (volledig) man of vrouw te zijn en kunnen in transitie gaan. Tijdens deze weg kunnen zij geheel of gedeeltelijk van geslacht veranderen. Deze transitie kent medische, sociale en juridische aspecten.
Medische transitie
Voorafgaand aan het medische traject wordt er een uitgebreid psychologisch onderzoek uitgevoerd, dat moet leiden tot een diagnose. Op basis van deze diagnose kan iemand de medische transitie starten.
Om van geslacht te veranderen zijn er meestal meerdere medische behandelingen nodig. Deze kunnen bestaan uit hormoontherapie of geslachtaanpassende operaties.
In Nederland kun je als transgender persoon terecht bij een tweetal genderteams. Zowel in Amsterdam als in Groningen is een volledige medische transitie onder één dak mogelijk is. Maar je kan ook terecht bij andere behandelaars (GGZ-instellingen) waar vervolgens de behandelingen in meerdere klinieken plaatsvinden.
Behandelingen
Een van de behandelingen is hormoontherapie. Vanaf zestienjarige leeftijd is het mogelijk om cross-sekse hormonen te verstrekken. Deze hormonen zorgen voor de gewenste vermannelijking of vervrouwelijking.
Deze hormonen moeten levenslang worden gebruikt. Bij kinderen van circa elf jaar kunnen al puberteitsremmers worden ingezet om veranderingen in het lichaam te remmen.
In een latere fase, vanaf achttien jaar, kunnen geslachtsaanpassende operaties of behandelingen aan de primaire en /of secundaire geslachtskenmerken worden uitgevoerd.
Bij transgender mannen zijn dat operaties om de borsten, baarmoeder en eierstokken te verwijderen en een penis te creëren. Bij transgender vrouwen gaat het om het verwijderen van de penis en het creëren van een vagina.
Maar ook het verwijderen van baardgroei en operaties om het gezicht te vervrouwelijken en/of de borsten te vergroten kunnen worden uitgevoerd. De medische transitie is een langdurig proces.
Momenteel zijn er lange wachtlijsten, soms wel van meer dan twee jaar. De gehele medische transitie kan, afhankelijk van de gekozen behandelingen, wel vijf jaar of langer duren.
Sociale transitie
Mensen die van geslacht willen veranderen moeten langzaam maar zeker gaan leven in de rol en het uiterlijk van het gewenste geslacht. Ze moeten hun familie, vrienden, werk en verdere directe omgeving op de hoogte stellen van de veranderingen die ze zullen ondergaan.
Sommige mensen starten hun sociale transitie al vóór de medische transitie.
Anderen starten hiermee als ze met de hormoontherapie beginnen. Tijdens de sociale transitie hebben veel transgender personen in meer of mindere mate last van passabiliteitsproblemen. Dat betekent dat ze er nog niet in zijn geslaagd om op sociaal vlak volledig als man of vrouw gezien te worden.
Dit kan komen doordat ze nog geen hormonen gebruiken of deze nog onvoldoende hun werk doen. Ook kan dit gevoel ontstaan doordat geslachtsaanpassende operaties vaak nog een tijd op zich laten wachten. Deze problemen kunnen de sociale transitie, zeker in het begin, zwaar maken.
Juridische transitie
Transgender mensen kunnen vanaf zestienjarige leeftijd hun voornaam en geslachtsaanduiding laten wijzigen in de gemeentelijke Basis Registratie Personen. De officiële documenten, zoals paspoort, rijbewijs, diploma’s etc. kunnen dan worden aangepast aan de nieuwe situatie.
De juridische transitie staat los van een eventuele medische transitie. Voor meer en uitgebreidere informatie over transgender zijn en de transitie wordt verwezen naar de website van transvisie: www.transvisie.nl