Zwerfafval is schadelijk voor mens en milieu. Bij het ontwerp, gebruik en weggooien van verpakkingen kun je rekening houden met zwerfafval. NederlandSchoon en het KIDV willen de samenleving hiervan bewust maken.
Marc Reijnders
Projectmanager KIDV
Helene van Zutphen
Directrice NederlandSchoon
Fotocredit: Annemieke Kok
Chris Bruijnes
Directeur KIDV
Fotocredit: Guus Schoonewille
Zwerfafval in steden
NederlandSchoon wil zwerfafval in Nederland voorkomen en bestrijden. Om deze kwestie onder de aandacht te houden, organiseert NederlandSchoon campagnes en aanstekelijke acties tegen zwerfafval. Daarnaast verricht de organisatie ook onderzoek en adviseert bedrijven.
Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) adviseert en inspireert bedrijven over duurzaam verpakken, waarbij feitelijke kennis, actuele trends en praktische oplossingen worden gedeeld.
Zwerfafval is overal zichtbaar, maar het ontstaat vooral in de steden. Zelfs op plekken waar we ons maar tijdelijk begeven, zoals op treinstations, tram- en bushaltes. Na het leegdrinken van een koffiebeker gooien sommigen deze achteloos of verkeerd weg.
Dit gebeurt om verschillende redenen: simpelweg laksheid, er is geen afvalbak vlakbij of we kijken niet goed bij gescheiden afvalbakken.
Zwerfafval is overal zichtbaar, maar het ontstaat vooral in de steden
Helene van Zutphen, directrice NederlandSchoon: “Dat is echt een kwalijke zaak, want vuil gaat zwerven en vuil trekt vuil aan.”
‘On-the-go’ consumptie
Van Zutphen is ervan overtuigd dat schone OV-locaties bijdragen aan een warme sfeer waarin reizigers verwelkomd worden.
Het frappante is wel, dat de meeste mensen zich niet ervan bewust zijn dat zij een aandeel hebben in het creëren van deze toegankelijke en veilige locaties.
Volgens Van Zutphen is het een kwestie van bewustwording en hanteren van een sociale norm in de zin van ‘zoiets doe je gewoon niet: vuil op straat gooien’. Van Zutphen: “Je zou jouw eigen directe leefomgeving toch ook niet bevuilen?”
Plastic is duurzaam in functionaliteit, maar niet duurzaam als het in het milieu belandt
Chris Bruijnes, directeur KIDV, is het met Van Zutphen eens. Kijkend naar verpakkingen is ‘on-the-go’ consumptie een boosdoener in de toename van zwerfafval.
“Plastic kom je tegen als verpakking van belegde broodjes en als onderdeel ‘verstopt’ in andere verpakkingsmaterialen zoals bekers of blikjes. Plastic is duurzaam in functionaliteit, maar niet duurzaam als het in het milieu belandt.”
Marc Reijnders, projectmanager KIDV, vult aan: ”Als je gaat voor materiaalbehoud door recycling, dan moeten materialen echt apart verzameld worden.
Als kartonnen drinkbekers apart worden ingezameld, is het belangrijk dat er geen plastic deksels of rietjes bij zitten; de recycleprocessen voor diverse materialen zijn heel verschillend.
Ook wordt er gewerkt aan technieken om verschillende verpakkingsmaterialen achteraf uit gemengd afval te sorteren en te recyclen.”
Samenwerking is cruciaal
Wanneer het gaat om gebruikers te mobiliseren om minder zwerfafval te produceren, zou Van Zutphen willen dat de consument verleid werd tot positief gedrag: “Neem bijvoorbeeld een treinstation.
Daar zouden verschillende partijen kunnen samenwerken; de NS als host, de verkooppunten van consumpties en de gemeente die de afvalbakken levert.
Gezamenlijk kunnen zij de reizigers verleiden tot positief gedrag na hun consumptie. Maak het bijvoorbeeld stoer, leuk en aantrekkelijk om een herbruikbare beker met afsluitbare deksel te gebruiken.
En lever dat bij een bestelling. Of motiveer mensen zelf om een thermosbeker mee te nemen en zorg dat dit overal gepromoot wordt!”
Heb je die deksel op je beker echt nodig, of kan het ook zonder
Daarnaast zouden NederlandSchoon en KIDV graag zien, dat er bij het ontwerp van verpakkingen rekening wordt gehouden met zwerfafval.
Probeer losse onderdelen te vermijden, informeer op de verpakking in welke afvalbak het product hoort en maak consumenten bewust van hun gebruik van specifieke producten. Zoals: ‘Heb je die deksel op je beker echt nodig, of kan het ook zonder’
Van Zutphen: “We moeten goed beseffen, dat we dit met z’n allen moeten doen. Niemand kan het terugdringen van zwerfafval alleen doen.”
Extra
Het KIDV onderzoekt hoe weggegooide koffiebekertjes en andere papieren wegwerpbekers ‘t beste ingezameld en gerecycled kunnen worden, zodat deze afvalstroom weer als grondstof voor andere producten kan dienen. Meer info? Klik hier.