Het mooie van ons vak is dat alles wat met natuur en groen te maken heeft al circulair is, het gaat immers over natuurlijke kringlopen en daarin is bijvoorbeeld het blad van de boom als het op de grond valt weer het voedsel voor diezelfde boom.
Toch werk dat in de praktijk anders, weet Lodewijk Hoekstra oprichter van NL Greenlabel als ecolabel voor de duurzame leefomgeving. De mens heeft vaak het idee boven de natuur te staan en te denken dat alles maakbaar is, terwijl juist die band met de natuur en groen zo belangrijk is. Groen wordt gezien als decoratie en kostenpost, terwijl het juist zo’n waarde heeft bijvoorbeeld om steden te koelen, te zorgen voor gezonde plekken voor bewoners en te zorgen dat we klaar zijn voor het veranderende klimaat.
Duurzaamheidspaspoort
Als NL Greenlabel hebben we 6 jaar geleden het duurzaamheidspaspoort geïntroduceerd voor producten en materialen waarbij zaken als hergebruik, footprint en samenstelling tegen het licht houden voor producten en planten. Op zich kan een product heel erg duurzaam en circulair zijn, maar dat betekent niet per definitie dat het de meest wenselijke en duurzame keuze hoeft te zijn, zeker als je kijkt naar de toepassing en het beheer in een project / gebied.
Dit is waarom we het gebiedslabel hebben geïntroduceerd, een duurzaamheidspaspoort voor gebieden waarmee stakeholders als ontwikkelaars en gemeenten eenvoudig duurzaamheid inzichtelijk kunnen maken middels diverse indicatoren. De kunst is om juist in te zetten op het proces om samen met alle stakeholders kansen te identificeren en die te verzilveren. Het labelen dan het resultaat van een succesvol traject en levert een stukje bewijslast, maar is niet een doel op zich.
Integraal inzetten
Door integraal in te zetten op oa biodiversiteit, beheer, materialisatie, ecologie, klimaat en de mens en zijn omgeving wordt het mogelijk te kiezen voor een meetbaar gezonde en duurzame leefomgeving waarbij circulariteit een zeker een rol speelt.
Donkergroen is aangesloten als professional bij NL Greenlabel en heeft onlangs een circulaire daktuin aangelegd bij het hoofdkantoor van ABN AMRO aan de Amsterdamse Zuidas. Zij zijn hiervoor beloond met het gebiedslabel A.
Circulair ontwerpen en engineeren vraagt om een andere manier van denken én om een andere creativiteit, zegt Elwin de Vink, hoofd Ontwerp & Advies van Donkergroen. Donkergroen werkte al aan een ander project van ABN AMRO toen het de vraag kreeg om mee te denken over een volledig circulaire daktuin voor het paviljoen en het terrein om het hoofdkantoor.
Beschikbare materialen
De Vink: “En dat was nog een best lastige vraag, omdat je niet goed weet welke materialen ervoor beschikbaar en/of echt circulair zijn. Daardoor hoeft niet de vorm die je bedenkt leidend te worden, maar zijn de beschikbare materialen dat. Je werkt dus soms andersom, vanuit het doel en de functies. Dus als ik ‘rond’ wil, maar daarvoor niet de juiste materialen kan vinden, dan moet ik terug naar de tekentafel.”
De Vink geeft aan dat een van de belangrijkste ‘eigenschappen’ van circulair ontwerpen en bouwen is dat de leveranciers eigenaar blijven van hun product gedurende de afgesproken levensduur. “Ze moeten het daarna terugnemen. Vergelijk het maar met statiegeld op een bierflesje.” Het concept geldt voor alle onderdelen van de daktuin: verlichting, bestrating, elektriciteitskabels, camera’s en beplanting.
De tuin is gevuld met biologisch gekweekte bomen, planten en bollen. Voor een aantal banken zijn oude fietsframes gebruikt uit Amsterdam. Er zijn oplaad-punten geplaatst voor smartphones en tablets in insectenhotels met zonnepanelen. Er is een ondergronds bassin dat regenwater opvangt en dat wordt gebruikt voor beregening van de beplanting en het doorspoelen van de toiletten in het paviljoen.
In 2035 wil Donkergroen 100% circulair zijn. Van het koffieapparaat tot de diensten die zij leveren. Projecten zoals deze geven dit doel al een flinke kickstart.