Het vergt enorme slagen. Maar 100 procent duurzame energie in Nederland in 2030 is een reële optie, zegt Marjan Minnesma van Stichting Urgenda.
Marjan Minnesma
Stichting Urgenda
Op dit moment doet de positie in de ranglijst van prestaties in duurzaamheid niet vermoeden dat Nederland over dertien jaar volledig op duurzame energie kan draaien.
“Nog steeds bungelt ons land onderaan, op de één-na-laatste plaats van Europese landen. Eigenlijk is dat een blamage”, vindt Minnesma. Ze wijt de positie onder meer aan “hapsnap-oplossingen”.
Toch gloort er nog hoop aan de horizon. “Mits de turbo erop gaat met minder gebruik van fossiele bronnen, energiebesparing en natuurlijk een grotere stimulans van duurzame energiebronnen.”
Doelen stellen
Relatief duurzame landen stellen duidelijkere doelen en grenzen, zegt Minnesma, zoals Denemarken deed met een keuze voor duurzame warmte en bijvoorbeeld een verbod op cv-ketels.
Daarnaast bouwde het land in een langetermijnbeleid gestaag aan de opbouw van de windenergiecapaciteit.
“Geen woningen meer die draaien op gas, dat verdient navolging”
De transitie naar volledig duurzame energie in 2030 vereist in het begin veel investeringen. Al voegt Minnesma toe dat de kosten als duurzame energie up and running is heel laag zijn.
“Zonnepanelen bijvoorbeeld, kosten weinig als ze er eenmaal liggen en behoeven nauwelijks onderhoud, terwijl kolen- en gascentrales altijd kolen en gas nodig hebben. Daarnaast kan in de energietransitie opgedane kennis internationaal te gelde worden gemaakt.”
Huidige stand
Minnesma toont zich positief over de stappen die de mobiliteitsindustrie heeft gezet. Ze noemt de ontwikkelingen in elektrische auto’s, zoals een generatie meer betaalbare varianten met een grotere accu die eraan komt, en een uitgebreid netwerk van snellaadpunten.
“Grote klappers worden er gemaakt als ook vrachtwagens en andere bedrijfsvoertuigen elektrisch worden, en dat gaat gebeuren.”
De grote uitdagingen ziet de directeur meer in de gebouwde omgeving. “Daar wordt nog mondjesmaat resultaat geboekt. De schaal waarop 100 procent energieneutrale woningen worden gerealiseerd kan worden vergroot.
Initiatieven zoals dat van een Nederlands bouwbedrijf dat geen woningen meer bouwt die op gas draaien moeten navolging krijgen. De oplossingen voor energieneutrale woningen en bedrijven zijn er al.
“Overheid dient scherpere doelen te stellen”
Nu is het noodzakelijk financiering te regelen en voldoende mensen met kennis van zaken op te leiden voor de bouw- en installatiebranche. Dat vormt nog een flinke uitdaging.”
Tot haar verrassing hebben veel grote Nederlandse bedrijven vaak al duurzame oplossingen klaar liggen. “In de productie van ijzererts is steenkool geen vereiste, maar kan waterstof een vervanger zijn. Die oplossing is alleen tien procent duurder.
Het is een drempel die kan worden weggenomen door bijvoorbeeld een importheffing van tien procent of door samenwerking met de chemie. Innoveren kan oplossingen goedkoper of nog beter maken, maar de meeste oplossingen voor de energietransitie zijn er al.”
Processen versnellen voor de toekomst
Een grote rol op weg naar een klimaatneutraal Nederland is volgens Minnesma weggelegd voor de overheid. Zij kan de processen versnellen, in combinatie met de industrie.
“De bereidheid bij bedrijven om te investeren in de energietransitie is er. De overheid kan bijvoorbeeld de aanschaf van industriële warmtepompen faciliteren. Niet alleen met financiële prikkels maar ook door bedrijven bijeen te brengen voor een gezamenlijke aanpak.”
Daarnaast dient ook de Nederlandse overheid scherpere doelen te stellen wat Minnesma betreft. “Geen benzine en diesel meer verkopen in 2030 kan een doel zijn, of: alle woningen energieneutraal in dat jaar.
In sommige gevallen kunnen we best fossiele grondstoffen gebruiken, zolang er zorg voor wordt gedragen dat schadelijke stoffen niet in de lucht belanden maar in de kringloop blijven.”
“Ook kan er veel winst worden behaald met juiste informatieoverdracht. Voor particulieren moet nog duidelijker zijn waar ze kunnen aankloppen om de woning energiezuiniger of energieneutraal te krijgen. Informatie en incentives kunnen de processen versnellen.”