Van afval naar grondstof door hergebruik en de productie van duurzame energie zoals biogas uit organisch restafval. Dat zijn enkele dingen die een circulaire economie typeren. John Vernooij is algemeen directeur bij afval en grondstoffenbedrijf Omrin. Hij vertelt meer over het bedrijf en hoe zij denken over afval.
“Omrin is Fries voor kringloop en dat is precies waar we ons op alle vlakken mee bezig houden. Wij willen het meest circulaire bedrijf zijn. Alle afval zien we als grondstof. We vinden het onze taak om de afvaltransitie naar een circulaire economie verder in beweging te zetten en breder dan onze regio uit te dragen. Wij zijn de motor. Een circulaire economie is een systeem waarin we zoveel mogelijk grondstoffen hergebruiken en zo min mogelijk weggooien. Daar werken we dagelijks aan op vele manieren.”
Biogas uit eigen afval
Omrin doet dat met slimme (na)scheidingstechnieken en uiterst moderne energie-installaties. “Die laatsten zorgen voor groene stroom voor 50.000 Friese huishoudens. De groengasinstallatie in Heerenveen levert gas aan 10.000 huishoudens en een miljoen kuub groen gas voor onze eigen voertuigen. Momenteel halen we 80 procent biogas voor de vrachtwagens uit eigen afval, we streven naar honderd procent op 1 januari 2010. Zo rijden we fossielvrij.”
Wij zien alle afval als grondstof
John Vernooij (algemeen directeur bij afval en grondstoffenbedrijf Omrin)
Maar dat is nog lang niet alles. Omrin is inzamelaar en verwerker van afval. Het inzamelen doet het bedrijf voor twaalf Friese en drie Groningse gemeentes en bijna 10.000 bedrijven en instellingen. De verwerking doet Omrin voor achttien Friese, twee Groningse, zes Gelderse en drie Zuid-Hollandse gemeentes (per 1-1-2020 komen daar nog 3 bij) en voor steeds meer bedrijven in het noorden.
“We zetten alles op alles om uit elke soort afval zoveel mogelijk grondstoffen terug te winnen. Voor ons is al het afval waardevol. Of het nu GFT, een leeg blikje, een kapotte vaatwasser of een versleten spijkerbroek is. Afval zit vol grondstoffen en energie en deze kunnen we gebruiken voor nieuwe producten, groene stroom en biogas. Sterker nog, dat moeten we samen doen voor een duurzame toekomst.”
Repareren en verkopen
De milieustraten en Omrin Estafette kringloopwinkels van Omrin leveren ook een grote bijdrage aan de circulariteit. “In de Estafette kringloopwinkels wordt alles verkocht wat nog bruikbaar is. “Daarnaast hebben we speciale ateliers, een repaircafé, een fietsenmaker en meubelmaker die van oude meubels weer prachtige kunstwerken maakt. Dankzij onze aanpak zijn we in staat om 71 procent van het afval dat we inzamelen, geschikt te maken voor hergebruik. Hiermee zijn we toonaangevend in Nederland, want landelijk ligt het percentage op vijftig procent.
Voor 2020 is onze doelstelling om samen met de gemeentes, minimaal 75 procent te recyclen. In de winkels werken veelal mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. We richten ons niet op wat zij niet kunnen, maar op wat ze wel kunnen en we benutten hun talenten. En in Leeuwarden is onze recycle boulevard met een oppervlakte van 8000 vierkante meter in deze ‘inclusieve vorm’ de grootste van ons land. Dit is een unieke plek, waar je zelfs een diploma kunt halen! Fris, modern, innovatief en inspirerend.
Het is een moderne kringloopwinkel, een inspirerende exporuimte van start-ups en een werkplek voor onderwijs. Omrin Estafette werkt hier samen met verschillende onderwijsinstellingen uit de regio, zoals ROC Friesland en Stichting Lezen & Schrijven. De winkel wordt gestyled door studenten en van afgekeurde goederen worden nieuwe ontwerpen bedacht door studenten van de opleiding meubelontwerp. We werken samen met ketenpartners zoals producenten, overheid, startups en innovators.”
Geen zwerfafval meer
Een ander initiatief waar Omrin bij betrokken is, is de campagne honderd procent zwerfafvalvrij Friesland. “We doen dat samen met elf gemeenten uit Friesland, Circulair Friesland en NederlandSchoon. De campagne wordt nu verder vormgegeven en dan uitgerold in de hoop (en overtuiging) dat we de doelstelling halen. Zwerfafval bestaat voor het grootste deel uit plastic, dat anders in de zee terechtkomt. Op Friese scholen hebben we al een programma dat Himmelwike heet. Deze schoonmaakweek is er inmiddels een echte traditie. Generaties hebben er al aan meegedaan. Je merkt dat Friesland ook relatief schoon is. Dat kan ook in de rest van ons land.”
We denken na over slimmer inzamelen en verder bevorderen van hergebruik
Normen en parameters zijn nodig
Plastic speelt een grote rol in de samenleving en dus ook bij Omrin. “Daarom hebben ook wij het Plastic Pact ondertekend.” Het Pact gaat over minder plastic gebruiken en meer plastic hergebruiken. Zo min mogelijk producten voor eenmalig gebruik maken en alle plastic 100 procent recyclebaar maken.
De doelen voor 2025 zijn: 1. productie voor recycling: alle plastic verpakkingen en producten worden honderd procent recyclebaar en waar mogelijk en zinvol herbruikbaar. 2. reductie gebruik: twintig procent minder gebruik van plastic materialen door minder plastic producten te maken, door hergebruik of door toepassing van alternatieve, duurzamere materialen. 3. recycling: van alle eenmalige plastic producten en verpakkingen die de prullenbak in gaan, wordt minimaal zeventig procent gerecycled zonder verlies van kwaliteit. 4. gebruik van recycled materiaal: bedrijven die plastic producten maken voor eenmalig gebruik, hebben daarin zeker 35 procent gerecycled materiaal (fossiel of biobased) verwerkt.
“Omrin zit in de stuurgroep en we denken na over slimmer inzamelen en hoe hergebruik verder bevorderd kan worden. Het gaat ook over betere plastics; soms zijn er additieven aan toegevoegd die het recyclen bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Daar moeten normen voor vastgesteld worden, parameters waar ontwerpers van verpakkingen rekening mee moeten houden zodat al het plastic recyclebaar wordt. Ook dat zijn belangrijke initiatieven voor een circulaire economie en dus een duurzame toekomst.”