Als consument koop je bewust je dagelijkse boodschappen, liefst biologisch. En je kiest ook bewust je winkel uit. Maar om die keus ook echt te hebben, moet er achter de schermen veel werk verzet worden.
We kopen met zijn allen elk jaar meer biologische voeding. In tien jaar tijd zijn de consumentenbestedingen in Nederland verdubbeld. Dat zie je terug in de winkels. Supermarkten hebben tegenwoordig een basisaanbod in de schappen en in de speciaalzaken en biosupers kun je alles vinden wat je zoekt. Producten zien er aantrekkelijker uit en de kwaliteit is met sprongen vooruit gegaan. De partijen die daarvoor verantwoordelijk zijn – van boer tot winkel – werken samen in de ketenorganisatie Bionext, en dat is uniek in voedselland.
Niet makkelijk
Bionext heeft een eigen ‘college’ waar de aangesloten bedrijven kennis kunnen tanken, van consumentengedrag tot trends tot wet- en regelgeving. Ook zorgt Bionext voor informatie naar consumentenmedia, en tegenwoordig ook naar bloggers, vloggers en kookschrijvers. Want biologisch is geen ‘makkelijk’ onderwerp. Biologisch betekent: zo natuurlijk mogelijk geproduceerd. Bij een aardappel gaat het dan over bestrijdingsmiddelen. Bij een pak karnemelk draait het om dierenwelzijn, en bij een diepvriespizza bijvoorbeeld over de afwezigheid van kunstmatige toevoegingen.
Maffia
Maar er is voor Bionext meer werk aan de winkel. In een markt die stevig groeit zijn er ook kapers op de kust. Zo had de georganiseerde misdaad in Italië vorig jaar een ‘projectje’ waarbij gewoon voedsel als biologisch werd geëxporteerd. Bionext probeert te voorkomen dat dit soort partijen voedsel op de markt komen, met internationale samenwerking en aandacht voor wetgeving en controle. Handel- en verwerkingsbedrijven die bij Bionext aangesloten zijn, hebben zelfs een eigen monitoring- en risicoanalysesysteem opgezet waarbij meteen aan de bel getrokken wordt als er ergens iets niet pluis lijkt. Zo blijft biologisch het best gecontroleerde voedsel dat er te koop is.
Paprika ®
Nog een voorbeeld van waar Bionext zich druk om maakt. Kun je als bedrijf eigenaar worden van een paprika, zodat voortaan het zaad nog alleen bij jou te koop is? Dat zou boeren slaaf maken van de zaadleverancier. En toch is dat precies wat er dreigt te gebeuren. Steeds vaker vragen grote agro-chemische bedrijven als Syngenta en Monsanto octrooi aan op de erfelijke eigenschappen van planten of dieren. Syngenta heeft bijvoorbeeld eigendomsrechten gekregen over alle paprika- (en peper)zaden, -planten en -vruchten die een natuurlijke afweer hebben tegen witte vlieg. De planten zijn ontwikkeld door een kruising van een commercieel paprikaras met een wilde paprika die de gewenste eigenschap al bezit. Klassieke veredelaars hebben geen vrije toegang meer tot het basismateriaal van de plantenveredeling: plantenrassen en wilde planten. Want met een octrooi krijg je ook zeggenschap over alle planten- of dierenrassen waar deze eigenschappen in zitten en over alle producten die daaruit voortkomen zoals zaden en voedsel. Het gaat Syngenta niet om duurzaamheid of beter voedsel, maar alleen om winst voor de aandeelhouders. Bionext probeert met campagnes, juridische acties en lobby overheid en consument bewust te maken van het probleem Zodat de boeren en dus ook de consument straks nog wat te kiezen hebben.