Duurzaamheid is geen keuze, maar essentieel voor de toekomst van ons allemaal. Dat betoogt Maurits Groen, pleitbezorger voor duurzaamheid en initiator van duurzame coalities.
Maurits Groen
Pleitbezorger voor duurzaamheid en initiator van duurzame coalities
“Werken aan verduurzaming is essentieel, zowel voor de huidige maatschappij en onze kinderen en kleinkinderen als voor de economie van vandaag en morgen. Als we niet drastisch ingrijpen, gaat dat rampzalige gevolgen krijgen voor onze samenleving.
Kijk naar het klimaat: we zien steeds meer droogte, bosbranden, overstromingen, watertekorten en mislukte oogsten. In Syrië wordt feitelijk de eerste klimaatoorlog gevoerd, die is ontstaan nadat er vier jaar lang geen druppel regen was gevallen.
Dit alles is nog maar een klein voorproefje van wat ons te wachten staat als er nu geen actie wordt ondernomen. Mensen die klimaatontwrichting ontkennen, spelen met vuur. Duurzaamheid is niet optioneel, want de natuur of het klimaat is niet geïnteresseerd in wat mensen er van vinden.
Bewustwording
Duurzaamheid hangt nauw samen met een circulaire economie. Dat begint met de bewustwording dat alles wat je doet en wat wordt gemaakt, herhaalbaar moet zijn.
Momenteel zijn er gebieden op aarde waar mensen niet meer normaal kunnen ademen vanwege luchtverontreiniging, als gevolg van de productie van palmolie. Er worden bossen verbrand om ruimte te maken voor nieuwe palmolieplantages.
De rook daarvan ontneemt omwonenden letterlijk de adem. De grond wordt beroofd van de biomassa en ecologische waarde, waarna weer andere gebieden moeten worden verbrand. Dat is natuurlijk absoluut niet circulair. We moeten juist processen en producten bedenken die oneindig herhaalbaar zijn.
Het vergroten van het bewustzijn daarover begint in het basisonderwijs, en gaat door tot in het middelbaar en wetenschappelijk onderwijs. Laat leerlingen kennismaken met maatschappelijk relevante onderwerpen en nieuwe ideeën.
Zo wordt nu veertig procent van alle energie gebruikt voor het maken van bouwmaterialen, voor bouwen en de temperatuurregeling in gebouwen. Terwijl een gebouw zelf continu wind en zon vangt en dus zelf energie kan oogsten.
Nu wordt veel fossiele energie gebruikt, maar daarmee maken we alleen maar bestaande voorraden op. En dat gaat in hoog tempo. We moeten zo snel mogelijk omschakelen naar duurzame energie. Het is belangrijk dat we op langere termijn gaan denken en de komende generatie nu al vertrouwd maken met andere vormen van energie.
Basisschoolleerlingen die op een andere manier leren denken, zullen ‘hun’ samenleving anders gaan inrichten.
Circulaire bedrijfsvoering
Gelukkig zijn er al veel goede ontwikkelingen en initiatieven. Zo wordt tapijt van oudsher gemaakt van aardolie, maar er is nu ook volledig ‘circulair tapijt’: oud tapijt wordt teruggenomen en volledig gerecycled tot nieuw tapijt.
Deze ontwikkeling speelt ook veel breder in de ‘afval’verwerking. Feitelijk bestaat afval niet. ‘Afval’ van een bedrijf geeft eigenlijk alleen aan dat het bedrijf niet in staat is om zo slim met grondstoffen om te gaan dat die telkens na be- of verwerking opnieuw kunnen worden gebruikt.
Dat is de kant die we opgaan: de gebruiker koopt geen tapijt of een ander product, maar least het gebruik ervan. Ook bij verlichting speelt deze ontwikkeling: in de toekomst koop je geen verlichting meer, maar lichturen.
De producent blijft eigenaar en is ook verantwoordelijk voor de latere verwerking. Dan ontstaat er een belang om een product circulair te maken en op de meest energiezuinige manier te produceren en ook te hergebruiken.
Dit vraagt om een andere organisatie van productieprocessen, van afvalverwerking en van de samenleving als geheel.
Actie van ons allemaal
Het probleem is urgent en vraagt actie van ons allemaal. Er zijn al veel bedrijven bezig met duurzaamheid, maar ze zijn vaak nog klein en kunnen moeilijk krediet krijgen wat de opschaling vertraagt.
Maar deze bedrijven hebben wel visie en durf en dat is nodig. Want bedrijven die niet duurzaam denken, bestaan over tien jaar niet meer. Zo eenvoudig ligt het.”